Asset Publisher
Ochrona lasu w Nadleśnictwie Kudypy
Uprawa zabezpieczona osłonkami przed spałowaniem - zgryzaniem kory.
Pakułowanie - czyli zabezpieczanie świerka wełną przed zgryzaniem pączków szczytowych.
Osłonki zabezpieczające sadzonki dębu przed zgryzaniem.
Sadzonki modrzewia zabezpieczone palikami przed czemchaniem - wycieraniem poroża przez kozły.
Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.
Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:
- biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
- abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
-
antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
Zagrożenia biotyczne
4000 ha powierzchni leśnej Nadleśnictwa Kudypy, stanowią drzewostany na gruntach porolnych. Zagrożone są one przez opieńkę oraz hubę korzeniową. W celu ograniczenia rozprzestrzeniania się tych patogenów stosowane są metody biologiczne (zabezpieczanie pniaków preparatem PG IBL – Phlebia gigantea).
W ochronie lasu przed owadami na terenie Nadleśnictwa Kudypy istotne znaczenie ma ochrona upraw drzew iglastych (sosna, świerk) przed ryjkowcami, a szczególnie szeliniakiem sosnowcem. Stosujemy różne metody: mechaniczne, np. okopanie uprawy rowkiem izolacyjnym, wykopanie na takiej uprawie dołków chwytnych, do których dodatkowo wkładane są środki wabiące, a zwabione tam szkodniki są niszczone, oraz chemicznie – uprawę trzeba opryskać roztworem insektycydu.
Ważnym zagadnieniem jest również ochrona przed szkodnikami pierwotnymi (liściożernymi), takimi jak brudnica mniszka, strzygonia choinówka, poproch cetyniak, boreczniki i zawodnica świerkowa. W tym celu prowadzone są różne prace prognostyczne, np. liczenie samic brudnicy mniszki podczas przejścia przez zagrożone drzewostany w czasie kulminacji rójki, jesienne poszukiwania zimujących stadiów szkodników sosny czy świerka.
Starsze drzewostany iglaste narażone są na szkody od szkodników wtórnych (uszkadzających drewno) takich jak cetyńce, korniki i przypłaszczek granatek. Ochrona przed tymi szkodnikami polega głównie na: wyznaczaniu, terminowym usuwaniu i wywożeniu z lasu drzew zasiedlonych, utylizacji resztek poeksploatacyjnych (gałęzi, kory) powstałych podczas pozyskiwania drzew zasiedlonych, terminowym wywozie pozyskanego drewna z lasu, a w razie jego pozostawania w lesie w okresie wiosennym i letnim – korowaniem i wykładaniem pułapek wabiących.
Bardzo ważnymi sprzymierzeńcami leśnika w walce z nadmiernym rozmnożeniem się szkodliwych owadów są ptaki. Aby poprawić ich warunki bytowania, wywieszamy w lasach budki lęgowe. Zimą, gdy panują trudne warunki, dokarmiamy również ptaki na masową skalę.
Duże znaczenie gospodarcze mają szkody powodowane przez zwierzynę (jeleń, sarna, łoś, dzik), którym zapobiega się w uprawach przez grodzenie, smarowanie repelentami, zabezpieczanie plastikowymi tubami oraz palikowanie cennych gatunków, a w młodnikach głównie przez zabezpieczanie sosny osłonkami plastikowymi.
Zagrożenia antropogeniczne
Lasy Nadleśnictwa Kudypy należą do obszaru II kategorii zagrożenia pożarowego. Największe natężenie występowania pożarów występuje wczesną wiosną, z powodu wypalania traw, oraz latem, ze względu na wysokie temperatury powietrza i niską wilgotność ściółki. Dopiero jesienią zagrożenie pożarowe znacznie się zmniejsza. Straty powstałe w wyniku pożarów często są niewymierne. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej, następuje zubożenie przyrody.
Bardzo ważnym czynnikiem kształtującym zagrożenie pożarowe w poszczególnych porach roku są warunki meteorologiczne, takie jak: opady atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, natężenie promieniowania słonecznego, temperatury powietrza i wilgotności powietrza. W sezonie palności codziennie określany jest stopień zagrożenia pożarowego, podawany na godz. 9.00 i 13.00. Przy wystąpieniu 3 (najwyższego) stopnia zagrożenia pożarowego i utrzymującej się przez co najmniej pięć kolejnych dni wilgotności ścioły leśnej mierzonej o godz. 9.00 poniżej 10 proc. nadleśnictwo obligatoryjnie wprowadza zakaz wstępu do lasu.
Przez tereny leśne nadleśnictwa przebiegają ważne szlaki komunikacyjne – drogi krajowe i wojewódzkie oraz linie kolejowe, co przyczynia się do zwiększenia zagrożenia pożarowego.
Największe zagrożenie pożarowe na terenach leśnych spowodowane jest jednak nieprzestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych przez ludzi przebywających w lesie. Z ustawy o lasach wynika m.in., że w lasach i 100 metrów od nich nie można używać otwartego ognia.
Dzięki obserwacji lasów z wieży przeciwpożarowej możemy bardzo szybko zlokalizować zagrożenie.
W okresie wiosenno-jesiennym w Nadleśnictwie uruchamiany jest punkt alarmowo-dyspozycyjny. Od rana do zachodu słońca specjalnie wyszkolony pracownik monitoruje zagrożenie pożarowe lasów i w razie wystąpienia pożaru podejmuje odpowiednie działania ratunkowe. W okresie wysokiego zagrożenia pożarowego organizowane są także patrole samochodowe. Na terenie nadleśnictwa zlokalizowana jest Leśna Baza Lotnicza ( Olsztyn-Dajtki) gdzie stacjonuje samolot patrolowo-gaśniczy pozostający do dyspozycji kierownictwa Lasów Państwowych oraz Komendy Wojewódzkiej PSP. Nadleśnictwo wyposażone jest też w sprzęt do gaszenia pożarów. Na terenie nadleśnictwa zlokalizowana jest sieć punktów czerpania wody oraz dojazdów pożarowych w celu zaopatrzenia wodnego samochodów gaśniczych. Posiadamy też dobrze zorganizowaną łączność bezprzewodową w celu szybkiego reagowania w przypadku wystąpienia pożaru.
Asset Publisher
Czyrenie (Phellinus spp.)
Czyrenie (Phellinus spp.)
Czyrenie, to grupa grzybów nadrzewnych zaliczanych do rodziny szczeciniakowatych (Hymenochaetaceae). Organizmy te wykazują głównie pasożytniczy charakter, jednakże w wielu przypadkach są także saprotrofami, czyli organizmami rozwijającymi i żywiącymi się na martwych szczątkach roślinnych.
Owocniki czyreni kształtem przypominają kopytowate lub konsolowate twory. Z reguły są one przyrośnięte bokiem do podłoża, choć zdarzają się owocniki rozpostarte, czyli takie, które przypominają plamę rozlanej, stwardniałej substancji. Miąższ owocników jest twardy, jego struktura przypomina korek, a barwą zbliżony jest do koloru dojrzałych nasion kasztanowca. Cechą charakterystyczną czyreni jest to, że miąższ owocników ciemnieje pod wpływem działania wodorotlenku potasu (KOH). Spodnia część owocników, czyli tzw. hymenofor jest zbudowana z rurek o niewielkich rozmiarach, a ich barwa różni się w zależności od gatunków czyreni i wieku ich owocników.
Na całym świecie występuje około 30 gatunków czyreni, z czego w Polsce znane są 24 gatunki. Pośród czyreni, najczęściej występującym gatunkiem w naszym kraju jest czyreń ogniowy (Phellinus igniarius).
Huba ogniowa, bo tak też nazywany jest ten grzyb, występuje niemalże wszędzie. W lasach, zadrzewieniach przydrożnych i parkach, oraz w wielu innych miejscach, tam gdzie znajdzie żywiciela. Poraża ona w pełni żywe, niczym nieosłabione drzewa liściaste, głównie takie gatunki jak wierzba, grab, klon, topola, wiąz, a także olszę, jarząb i jabłoń.
Owocniki tego grzyba są wieloletnie. Wyrastają na pniach, a także na gałęziach przeważnie pojedynczo, ale można spotkać je też rosnące w niewielkich skupiskach. Twory ogniowej huby mogą osiągać dość pokaźne rozmiary, nawet do 35cm szerokości i 20cm grubości.
Czyreń ogniowy podobnie jak i pozostałe grzyby nadrzewne ma dwa oblicza. Z jednej strony, grzyb za sprawą swojego rozwoju i działania jego enzymów, przyczynia się do rozkładu drewna. Tym samym odgrywa on ważną rolę w procesie obiegu materii i przepływu energii w ekosystemie. Z drugiej strony grzyb ten jest także organizmem pasożytniczym. Atakując zdrowe drzewa przyczynia się najpierw do powstania intensywnej, białej zgnilizny drewna, a następnie do całkowitego zamarcia drzewa. Tym samym przejawia się jego negatywne, ważne dla człowieka znaczenie tego grzyba. Objawia się ono tym, że zaatakowane przez czyrenia ogniowego drzewa ulegają rozkładowi, w efekcie czego rozpadają się i mogą stanowić zagrożenie dla ludzi przebywających w pobliżu takich drzew. Takie sytuacje mogą okazać się szczególnie niebezpieczne w przypadku drzew rosnących przy drogach i w zadrzewieniach śródmiejskich.
Grzyb ten ma jeszcze inne znaczenie, dzięki któremu zawdzięcza swoją nazwę. Odpowiednio przygotowane, dobrze wysuszone owocniki, podobnie jak owocniki hubiaka pospolitego, mogą posłużyć jako tzw. hubka, która służy do rozpalenia ognia. Stąd też grzyba tego określa się jako czyreń ogniowy, huba ogniowa, czyr ogniowy, czy też żagiew płomienna lub ogniowa. Obecnie zaleta ta wykorzystywana jest jednak rzadziej niż w dawniejszych czasach. Zastosowanie te używane jest bardziej z ciekawości, aniżeli z konieczności.
