Asset Publisher Asset Publisher

Ochrona lasu w Nadleśnictwie Kudypy

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

  Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

  •     biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
  •     abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
  •     antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
     

Zagrożenia biotyczne

 4000 ha powierzchni leśnej Nadleśnictwa Kudypy, stanowią drzewostany na gruntach porolnych. Zagrożone są one przez opieńkę oraz hubę korzeniową. W celu ograniczenia rozprzestrzeniania się tych patogenów stosowane są metody biologiczne (zabezpieczanie pniaków preparatem PG IBL – Phlebia gigantea).

W ochronie lasu przed owadami na terenie Nadleśnictwa Kudypy istotne znaczenie ma ochrona upraw drzew iglastych (sosna, świerk) przed ryjkowcami, a szczególnie szeliniakiem sosnowcem. Stosujemy różne metody: mechaniczne, np. okopanie uprawy rowkiem izolacyjnym, wykopanie na takiej uprawie dołków chwytnych, do których dodatkowo wkładane są środki wabiące, a zwabione tam szkodniki są niszczone, oraz chemicznie – uprawę trzeba opryskać roztworem insektycydu.


Ważnym zagadnieniem jest również ochrona przed szkodnikami pierwotnymi (liściożernymi), takimi jak brudnica mniszka, strzygonia choinówka, poproch cetyniak, boreczniki i zawodnica świerkowa. W tym celu prowadzone są różne prace prognostyczne, np. liczenie samic brudnicy mniszki podczas przejścia przez zagrożone drzewostany w czasie kulminacji rójki, jesienne poszukiwania zimujących stadiów szkodników sosny czy świerka.



Starsze drzewostany iglaste narażone są na szkody od szkodników wtórnych (uszkadzających drewno) takich jak cetyńce, korniki i przypłaszczek granatek. Ochrona przed tymi szkodnikami polega głównie na: wyznaczaniu, terminowym usuwaniu i wywożeniu z lasu drzew zasiedlonych, utylizacji resztek poeksploatacyjnych (gałęzi, kory) powstałych podczas pozyskiwania drzew zasiedlonych, terminowym wywozie pozyskanego drewna z lasu, a w razie jego pozostawania w lesie w okresie wiosennym i letnim – korowaniem i wykładaniem pułapek wabiących.

Bardzo ważnymi sprzymierzeńcami leśnika w walce z nadmiernym rozmnożeniem się szkodliwych owadów są ptaki. Aby poprawić ich warunki bytowania, wywieszamy w lasach budki lęgowe. Zimą, gdy panują trudne warunki, dokarmiamy również ptaki na masową skalę.

Duże znaczenie gospodarcze mają szkody powodowane przez zwierzynę (jeleń, sarna, łoś, dzik), którym zapobiega się w uprawach przez grodzenie, smarowanie repelentami, zabezpieczanie plastikowymi tubami oraz palikowanie cennych gatunków, a w młodnikach głównie przez zabezpieczanie sosny osłonkami plastikowymi.

  Zagrożenia antropogeniczne

Lasy Nadleśnictwa Kudypy należą do obszaru II kategorii zagrożenia pożarowego. Największe natężenie występowania pożarów występuje wczesną wiosną, z powodu wypalania traw, oraz latem, ze względu na wysokie temperatury powietrza i niską wilgotność ściółki. Dopiero jesienią zagrożenie pożarowe znacznie się zmniejsza.  Straty powstałe w wyniku pożarów często są niewymierne. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej, następuje zubożenie przyrody.

Bardzo ważnym czynnikiem kształtującym zagrożenie pożarowe w poszczególnych porach roku są warunki meteorologiczne, takie jak: opady atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, natężenie promieniowania słonecznego, temperatury powietrza i wilgotności powietrza. W sezonie palności codziennie określany jest stopień zagrożenia pożarowego, podawany na godz. 9.00  i 13.00. Przy wystąpieniu 3 (najwyższego) stopnia zagrożenia pożarowego i utrzymującej się przez co najmniej pięć kolejnych dni wilgotności ścioły leśnej mierzonej o godz. 9.00  poniżej 10 proc. nadleśnictwo obligatoryjnie wprowadza zakaz wstępu do lasu.

Przez tereny leśne nadleśnictwa przebiegają ważne szlaki komunikacyjne – drogi krajowe i wojewódzkie oraz linie kolejowe, co przyczynia się do zwiększenia zagrożenia pożarowego.
Największe zagrożenie pożarowe na terenach leśnych spowodowane jest jednak nieprzestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych przez ludzi przebywających w lesie. Z ustawy o lasach wynika m.in., że w lasach i 100 metrów od nich nie można używać otwartego ognia.
Dzięki obserwacji lasów z wieży przeciwpożarowej możemy bardzo szybko zlokalizować zagrożenie.Dostrzegalnia.
W okresie wiosenno-jesiennym w Nadleśnictwie uruchamiany jest punkt alarmowo-dyspozycyjny. Od rana do zachodu słońca specjalnie wyszkolony pracownik monitoruje zagrożenie pożarowe lasów i w razie wystąpienia pożaru podejmuje odpowiednie działania ratunkowe. W okresie wysokiego zagrożenia pożarowego organizowane są także patrole samochodowe. Na terenie nadleśnictwa zlokalizowana jest Leśna Baza Lotnicza ( Olsztyn-Dajtki) gdzie stacjonuje samolot patrolowo-gaśniczy pozostający do dyspozycji kierownictwa Lasów Państwowych oraz Komendy Wojewódzkiej PSP. Nadleśnictwo wyposażone jest też w sprzęt do gaszenia pożarów. Na terenie nadleśnictwa zlokalizowana jest sieć punktów czerpania wody oraz dojazdów pożarowych w celu zaopatrzenia wodnego samochodów gaśniczych. Posiadamy też dobrze zorganizowaną łączność bezprzewodową w celu szybkiego reagowania w przypadku wystąpienia pożaru.

Samolot patrolowy.


Asset Publisher Asset Publisher

Back

Biała i czarna huba brzozowa – lecznicza moc grzybów

Biała i czarna huba brzozowa – lecznicza moc grzybów

Grzyby nadrzewne to organizmy o wielu obliczach. Z jednej strony to patogeny powodujące psucie się drewna, z drugiej to ważni dla środowiska reducenci, czy też pożywienie dla różnych zwierząt i ludzi, a z jeszcze innej strony, to leki do walki nawet z najcięższymi chorobami.

Biała huba, to jedna z nazw białoporka brzozowego (Fomitopsis betulina), zwanego również m.in. porkiem brzozowym, czy też hubą brzozową. Grzyb ten rozwija się wyłącznie na brzozach i ma tak charakterystyczne owocniki, że każdy bez trudu go rozpozna. Są one jednoroczne i na ogół zaczynają pojawiają się od lata do połowy jesieni.

Białoporek jest pasożytem i saprotrofem, czyli poraża zarówno żywe, zdrowe brzozy, jak i te już zamierające. W trakcie rozwoju w zaatakowanym drzewie, jego enzymy doprowadzają do brunatnej zgnilizny drewna. Tym samym powodują straty w surowcu drzewnym.
To tak w skrócie o negatywnym obliczu porka. Z drugiej strony, jest on bardzo pożytecznym grzybem, a świadczą o tym jego liczne właściwości lecznicze.

Już w dawnych czasach huba ta była wykorzystywana w medycynie ludowej. I nie jest tu mowa o kilku lub kilkunastu poprzednich pokoleniach. Historia Ӧtzi – człowieka lodu poświadcza, że właściwości białoporka były znane i wykorzystywane już ponad 5000 lat temu.

Na co pomocne są odpowiednio przygotowane owocniki? W pierwszej kolejności można je wykorzystać jako chłonny środek opatrunkowy. W dodatku leczenie ran wspomoże zawarta w nim piptamina będąca antybiotykiem i działająca pomocnie, gdy nie będziemy mieli pod ręką czegoś do odkażenia rany. Idąc dalej, herbata lub nalewka przygotowana z owocników przyda się w przypadku stanów zapalnych, problemów z układem pokarmowym i zwalczaniu w nim pasożytów. Napoje te wzmocnią także naszą odporność, a gdy zbytnio zdenerwujemy sie, to pomogą uspokoić się, a to dzięki zawartej w nich fenyloetyloaminie. Ponadto różne związki obecne w owocnikach mają działanie bakteriobójcze oraz wspierają walkę z chorobami odkleszczowymi i nowotworowymi.

Czarna huba brzozowa to z kolei inne określenie błyskoporka podkorowego (Inonotus obliquus), znanego również pod takimi nazwami jak: błyskoporek ukośny, włóknouszek ukośny, huba skośno rurkowa, guz brzozowy, czyr, czarcie oko, czaga. Choć w głównej huba ta mierze rozwija się na brzozach, to może również występować na innych gatunkach drzew liściastych, m.in. na buku, olszy, klonie, grabie i topoli. Jest pasożytem i w porażonych drzewach, w przeciwieństwie do poprzednika, powoduje białą zgniliznę drewna.

Grzyb ten wytwarza dwa typy owocników. Jeden z nich to sklerocjum mające postać nieregularnej przypominającej nieco zwęglone drewno narośli rozwijającej się na pniu. Owocniki te są wieloletnie i rosną bardzo powoli. Drugi rodzaj rozwija się w pobliżu sklerocji pod korą, dlatego też jest trudny do zaobserwowania. Ma on postać cienkiego, skórzastego lub korkowatego tworu barwy na ogół żółtawo oliwkowej, który może mieć szerokość kilkudziesięciu centymetrów, a długość nawet kilku metrów. Owocniki te rozwijają się tuż przed lub dopiero po obumarciu drzewa.

Błyskoporek podkorowy ma całą gamę właściwości leczniczych. Jego owocniki nie były wykorzystywane leczniczo od tak dawna jak te białoporka, a przynajmniej nie ma na to namacalnych dowodów. Pierwsze wzmianki o leczeniu tym grzybem pochodzą z około XVI wieku n.e.  Zawarte w sklerocjach błyskoporka związki mają podobne działanie jak w przypadku przedstawionego wcześniej białoporka. Pomocne są m.in. w problemach z układem pokarmowym, wspomagają przemianę materii i poprawiają apetyt. Wspomagają odporność organizmu na infekcje, a także mają działanie przeciwbólowe, antywirusowe i przeciwnowotworowe.

Lecznicze właściwości obydwu przedstawionych grzybów, które były wykorzystywane od wieków w medycynie ludowej, potwierdzają współczesne badania farmakologiczne.W wielu przypadkach na różne dolegliwości były i są stosowane mieszanki białej i czarnej huby brzozowej.

W sprzedaży internetowej w sklepach zielarskich dostępne są m.in. różnego rodzaju wyciągi, ekstrakty i herbatki z przedstawionych powyżej grzybów. W różnych źródłach można doszukać się wielu przepisów przedstawiających sposoby przygotowania i wykorzystania tych hub. Chcąc jednak korzystać samodzielnie z właściwości leczniczych czagi i porka brzozowego lepiej jednak robić to z rozwagą zwłaszcza, jeżeli nie ma się doświadczenia w tym temacie.
Ponadto błyskoporek podkorowy jest w Polsce objęty ochroną częściową i zbieranie jego owocników bez odpowiedniego zezwolenia jest zabronione.