Asset Publisher
Hodowla lasu
Uprawa z "gniazdami" dębowymi.
Odnowienie naturalne buka w leśnictwie Różanka.
3-letnia sadzonka świerka na szkółce leśnej "Żelazowice"
Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.
Hodowla lasu korzysta z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska. Dzięki temu las jest bardziej odporny na zagrożenia.
Szkółka leśna Żelazowice produkuje rocznie ok. 2mln sadzonek. Las, jeśli nie powstał w sposób naturalny, jest sadzony przez leśników. Sadzonki hoduje się w szkółkach. W Nadleśnictwie Kudypy istnieje szkółka leśna - wysiewane są tam nasiona, a następnie hodowane sadzonki drzew leśnych, które potem wysadzane są na uprawach.
Pole siewne na szkółce leśnej "Żelazowice" - sadzonki buka.
Uprawy są poddawane zabiegom pielęgnacyjnym i ochronnym. Mają one stworzyć optymalne warunki wzrostu dla drzew najbardziej pożądanych w składzie gatunkowym rosnącego drzewostanu. Ostatnim elementem hodowli jest wycinka drzew dojrzałych, tak aby możliwe było odnowienie lasu, w sposób optymalny dla wymagań rosnących gatunków drzew.
Odnowienia możemy podzielić na odnowienia sztuczne, czyli sadzenie sadzonek lub wysiewanie nasion przez człowieka, oraz odnowienia naturalne, czyli zjawisko samoistnego powstania młodego pokolenia drzew pod okapem drzewostanu lub w jego sąsiedztwie. Odnowienia naturalne w lasach zagospodarowanych nie przebiegają zazwyczaj żywiołowo, lecz są kierowane przez człowieka. Prace polegają na spulchnieniu gleby pod okapem drzewostanu w roku, w którym spodziewany jest duży urodzaj nasion, oraz rozluźnieniu drzew, tak by do dna lasu dochodziła odpowiednia ilość światła.
W Nadleśnictwie Kudypy odnowienia obejmują rocznie ok. 35 ha
Corocznie Nadleśnictwo Kudypy pielęgnuje ok. 150 ha gleby w uprawach leśnych. Polega to na wykaszaniu chwastów wśród drzewek. Równocześnie wykonuje się cięcia pielęgnacyjne, które w zależności od wieku drzewostanu mają inny charakter i noszą inną nazwę: czyszczenia wczesne w okresie uprawy, czyszczenia późne w okresie młodnika, trzebieże wczesne w okresie dojrzewania drzewostanu oraz trzebieże późne w okresie dojrzałości drzewostanu.
Czyszczenia wczesne wykonujemy corocznie na obszarze ok.125 ha, czyszczenia późne – na 120 ha, trzebieże wczesne – na 350 ha, a trzebieże późne – na ok. 1000 ha.
Następną czynnością jest wprowadzanie sadzonek gatunków drzew i krzewów, które mogą stworzyć dolne warstwy drzewostanu, tzw. podszytu. Podszyt sadzony jest na siedliskach ubogich, gdzie z powodu niedoboru związków pokarmowych lub wody gatunki drzewiaste mają niewielką szansę wytworzenia dolnego piętra drzewostanu.
Asset Publisher
Hubiak pospolity (Fomes fomentarius)
Hubiak pospolity (Fomes fomentarius)
Geotropizm hubiaka
Brzoza opanowana przez hubiaka
Jak sama nazwa wskazuje, jego owocniki możemy spotkać prawie wszędzie i na wielu gatunkach drzew. Jako swoich żywicieli preferuje takie gatunki jak buk, brzoza, dąb, ale znajdziemy go również na wierzbie, a nawet na dzikiej gruszy. Stare owocniki osiągają zazwyczaj duże rozmiary – o szerokości od 10 do około 30 cm i od 8 do 15 cm wysokości, ale zdarzają się też okazy jeszcze większe.
Wróg i przyjaciel człowieka…
Hubiak, to grzyb powodujący groźną, ze względów gospodarczych, białą zgniliznę drewna. Białą, ponieważ enzymy (substancje, które poprzez różnego rodzaju reakcje chemiczne rozpuszczają struktury drewna) naszego bohatera, rozkładają w pierwszej kolejności ligninę, jeden z podstawowych elementów tworzących ściany komórkowe drewna. Po rozłożeniu ligniny pozostaje celuloza nadająca biały kolor temu tworowi, co niegdyś było drewnem, a teraz jest już nim tylko z nazwy. Pień po przegranej najczęściej walce jest od środka spróchniały i w wyniku mocnego podmuchu wiatru lub też pod naciskiem silnie rozbudowanej korony pęka i przewraca się na ziemię, kończąc swój żywot.
Tymczasem grzyb dalej się rozwija i konsumuje swoją ofiarę do cna. W tym okresie ujawnia się kolejna doskonałość hubiaka. Jak wspominałem w poprzednim artykule o grzybach nadrzewnych, w owocnikach, a ściślej ujmując w hymenoforze, wytwarzane są zarodniki. Rurki hymenoforu, aby dzięki sile grawitacji zarodniki mogły się z nich wydostać, muszą być ustawione pionowo. W związku z powyższym, nawet jeśli owocnik rósł na drzewie stojącym, a ono się przewróciło, to owocnik w kolejnym roku rozbudowując się zmienia swoje ułożenie, tak aby rurki znowu były ustawione pionowo. To zjawisko, to tzw. geotropizm.
Wbrew pozorom ta pospolita huba poza problemami jakie stwarza w lesie czy parku, niesie również korzyści człowiekowi. Na jedną z zalet hubiaka wskazują jego nazwy. Rozszyfrowując łacińską nazwę dowiemy się, że Fomes to w polskim tłumaczeniu „podpałka”, natomiast słowo fomentarius to po polsku „zapalający”. Polska nazwa wskazuje na to samo, co i łacińska. Hubka to dawniej pospolita podpałka. Była ona wytwarzana z miąższu hubiaka, który łatwo i długo tli się, podtrzymując płomień ogniska.
Kolejną zaletą hubiaka są jego właściwości medyczne. Ze względu na to, że miąższ owocnika jest chłonny i miękki, miał on dawniej również inne zastosowanie, aniżeli tylko jako podpałka do rozniecania ognia. Używano go jako opatrunek do tamowania ran, lub też w sproszkowanej formie jako zasypka tamująca krwawienie. Ponadto wiele badań naukowych dowodzi, że hubiak ma również właściwości lecznicze i jest pomocny w walce z wieloma chorobami.
Szybki rozwój cywilizacyjny i postęp technologiczny sprawia, że człowiek zapomina o tym, co dostaje od matki natury i nie dostrzega tego, co ma pod nosem. Dary natury są często pierwowzorami nowoczesnych technologii i jednak co raz częściej naukowcy wracają do dostępnych w naturze sposobów na rozwiązywanie różnego rodzaju problemów.
