Asset Publisher Asset Publisher

Poznaj nasze drzewa - sosna zwyczajna

23.03.2020 | Paulina Rutkowska

Bez wątpienia jest królową polskich lasów - jest gatunkiem dominującym w blisko 60% naszych drzewostanów. Po 2 wojnie światowej, kiedy lesistość polski wynosiła zaledwie 21 % wprowadzono ją masowo na zniszczone tereny. Gatunek ten ma niewielkie wymagania siedliskowe , szybko rośnie i daje cenny surowiec i cieszy się w naszym kraju ogromną popularnością.

Sosnę zwyczajną znamy wszyscy, nie sposób jej nie zauważyć spacerując po lasach. Występuje prawie wszędzie od skrajnie suchych wydm po wilgotne siedliska borów bagiennych. Jej naturalny zasięg występowania nie obejmuje jedynie Bieszczadów.

Sosna jest drzewem zimozielonym, iglastym. Jej liście to igły wyrastające po 2 z krótkopędów, utrzymują się na gałązkach przez 4-6 lat. Igły są długie 4-7 cm, szaro lub niebieskozielone, sztywne, lekko skręcone wokół własnej osi. Dorasta do 40 m wysokości.  Kora u podstawy pnia starych drzew jest szarobrązowa i gruba (ok. 10 cm), głęboko spękana, w górnej części ma zabarwienie czerwono-rdzawe i łuszczy się cienkimi płatami.

Czy wiesz ,że:
Sosna zwyczajna wytwarza 2 rodzaje kwiatów. Kwiaty męskie skupione są u podstawy młodych pędów, są to żółte, jajowate skupiska pręcików. Kwiaty żeńskie, w postaci zielonkawych lub czerwonawych łusek zebranych w stojące, szyszeczkowate kwiatostany, wyrastają na końcach młodych pędów. Sosna jest wiatropylna. Pylenie następuje wczesnym latem. Pyłek unosi się na wietrze dzięki pęcherzykom powietrza. Kwiatostan męski wytwarza ok. 5,8 mln ziaren pyłku. Wiosną, po około roku od zapylenia, dochodzi do zapłodnienia. Nasiona dojrzewają jesienią tego samego roku, wypadają z szyszek następnej wiosny.
Ciekawe:
W Polsce występują 3 rodzime gatunki sosen: sosna zwyczajna – pospolita w całym kraju, sosna górska czyli kosodrzewina – krzaczasty gatunek sosny występujący w górach oraz sosna limba, pięcioigielna sosna występująca w wysokich Tatrach. Czasami w naszych lasach możemy spotkać obce gatunki sosen: sosnę czarną oraz 5-igielną sosnę wejmutkę o charakterystycznej  długiej szyszce.

 

Drewno sosny zwyczajnej stanowi jeden z najważniejszych materiałów budulcowych. Charakteryzuje się dobrymi parametrami technicznymi , dużą sprężystością, wytrzymałością mechaniczną i łatwością obróbki. Znajduje wszechstronne zastosowanie , zwłaszcza w budownictwie i meblarstwie. Jest powszechnie wykorzystywane na konstrukcje domów , stolarkę, podłogi i meble. Drewno sosnowe wykorzystywane jest również do produkcji papieru.

Czy wiesz, że:
Szczególnie cenny surowiec otrzymywano z tzw. sosny taborskiej – lokalnego ekotypu sosny zwyczajnej. Wysokiej jakości drewno odznacza się na całym przekroju równomierną szerokością przyrostów rocznych, średnio około 1 mm. Charakterystycznymi cechami sosny taborskiej są: zupełny brak gałęzi w odziomkowej i środkowej części strzały W 1900 r. na światowej wystawie w Paryżu ekotypowi sosny taborskiej, nadano miano najlepszego surowca sosnowego świata. Cenione na świecie sosny taborskie wykorzystywane były do budowy masztów żaglowców.

 

Sosna zwyczajna ma również bogate walory lecznicze. Ze względu na olejki eteryczne zawarte w igliwiu spacery w sosnowych borach zalecane są osobą z chorobami układu oddechowego. Z zebranych w maju młodych pędów zasypanych cukrem przyrządza się syrop wykorzystywany w leczeni przeziębienia.